Zespół specjalistów niemieckiej firmy Kopf AG Umwelt- und Energietechnik opracował nowatorską technologię: spopielania osadów ściekowych metodą gazyfikacji.
W dniu 18 października 2002 roku na terenie oczyszczalni ścieków w Balingen (Badenia-Württembergia) uruchomiono pilotową instalację opartą na opracowanej technologii. Instalacja w Balingen jest eksploatowana na skalę przemysłową i przetwarza w ciągu godziny ok. 150 kg osadu o zawartości 85% suchej masy. W przeliczeniu na osad odwodniony o zawartości 25% suchej masy, instalacja posiada zdolność zgazowania ok.10 ton osadu w ciągu doby (ok. 1.000 ton suchej masy w ciągu roku).

Nowa metoda miała w założeniu przynieść korzyści zarówno ekonomiczne w zakresie obniżenia kosztów eksploatacji oczyszczalni ścieków, jak również ekologiczne przez ograniczenie negatywnych skutków składowania osadów na środowisko naturalne.
Kluczową funkcję w procesie zgazowania osadu spełnia wirowo-warstwowy gaźnik. Osad ściekowy po wcześniejszym podsuszeniu zostaje wprowadzony do gaźnika, gdzie w ciągu 30 minut, w temperaturze około 900oC jest przetwarzany na zdatny do spalania gaz oraz popiół w postaci mineralnego granulatu. Uzyskanie gazu "produkcyjnego" następuje w wyniku rozkładu związków organicznych w wysokiej temperaturze, w warunkach ograniczonego dostępu tlenu oraz dzięki długiemu czasowi przetrzymania osadu w gaźniku.
W kolejnych etapach procesu następuje oczyszczenie i schłodzenie gazu, zanim ostatecznie zostanie on wykorzystany jako paliwo w silniku gazowym, napędzającym generator elektrociepłowni blokowej. 
Uzyskana w ten sposób energia elektryczna może być bezpośrednio zużyta m.in. na własne potrzeby do zasilania urządzeń w oczyszczalni ścieków. W przypadku omawianej instalacji uzyskano w ciągu roku 1,2 miliona kWh energii elektrycznej.
Ciepło wytworzone w procesie spalania może być wykorzystane do ogrzewania, jak również jako dodatkowy nośnik energii wykorzystywany na poszczególnych etapach przetwarzania osadów, np. do podgrzewania wsadu w wieżach fermentacyjnych.
Ilość zgranulowanego popiołu, stanowiącego odpad procesu spopielania, jest znikoma w stosunku do wkładu odwodnionego osadu i stanowi max. 18% objętości początkowej.
Niewątpliwie zaletą technologii zgazowania jest możliwość neutralizacji zawartych w osadach ciężkich metali oraz innych szkodliwych substancji, które są "uwięzione" w granulacie w postaci bezpiecznych związków chemicznych. Ma to znaczenie dla zagospodarowania osadów, które z uwagi na zawartość szkodliwych substancji, nie nadają się do ich biologicznego wykorzystania. Zgranulowany popiół jest stosowany do produkcji materiałów budowlanych, mas bitumicznych, bądź do budowy dróg.
Pilotowa instalacja w praktyce rozwiązała problem zagospodarowania osadów ściekowych "produkowanych" w średniej wielkości oczyszczalni, obsługującej aglomerację zamieszkałą przez około 50 tysięcy mieszkańców. Analiza ekonomiczna procesu wskazuje, że wykorzystanie prezentowanej metody do utylizacji osadów z jednej lub kilku oczyszczalni z aglomeracji 200.000 mieszkańców, usytuowanych w promieniu od 80 do 100 kilometrów jest najbardziej opłacalne. 

Eksploatowana w Balingen instalacja potwierdziła słuszność przyjętej koncepcji. Zastosowana kombinacja procesów suszenia i zgazowania, sprzężonych z mocą i ciepłem na terenie oczyszczalni ścieków, pozwala w optymalny sposób zagospodarować wytwarzaną energię. Zastosowana technologia sprawia wrażenie najlepszego z aktualnie stosowanych rozwiązań technicznych, również w aspekcie ochrony środowiska.
Pozytywna ocena uzyskanych rezultatów spowodowała podjęcie decyzji o budowie w Niemczech kolejnych, większych instalacji, w znacznej części finansowanych z funduszów przeznaczonych na ochronę środowiska.
Partnerem firmy KOPF AG w Polsce jest spółka COROLR.

mgr inż. Michał Urbański
COROLR Spółka z o.o.
www.corol.pl