Uwagi ogólne.
Zastrzeżenia nasze i sprzeciw odnoszą się przede wszystkim do proponowanych zmian w ustawie z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72 poz. 747) mocą, których uznaje się spółki wodne za uprawnione do prowadzenia tej działalności, gdyż zmiany te nie mają ani prawnego, ani racjonalnego uzasadnienia.
Z załączonego do proponowanych zmian ustawy uzasadnienia wynika, że zawarte w uzasadnieniu stwierdzenia nie są prawdziwe i wprowadzają senatorów w błąd.
1. Nieprawdą jest, że autorzy przepisów prawa wodnego wyłączających działalność spółek wodnych w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków nie dostrzegli faktycznej działalności spółek wodnych w tym zakresie.
Powyższe zapisy były przedmiotem bardzo dokładnej analizy Sejmowej Komisji Nadzwyczajnej ds. ustawy "prawo wodne" i zostały przyjęte po dłuższej debacie w drodze głosowania. Uczestniczyłem osobiście w pracach 
Komisji i znam przebieg obrad z autopsji. Dowodem są zapisy w protokołach z posiedzeń Komisji.
U podstaw tej decyzji leżały przede wszystkim następujące argumenty:
- prowadzenie komercyjnej działalności "spółek wodnych", a takim jest wykonywanie działalności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, kłóci się z podstawowym założeniem wyrażonym w art. 164 ust. 1 "prawa wodnego", że nie działają one w celu osiągnięcia zysku,
- nie da się prowadzić ww. działalności bez zysku, gdyż m.in. "spółka wodna" nie będzie miała wówczas środków na rozwój urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych, czy choćby rezerwy na pokrycie nie zapłaconych opłat za ścieki i wodę,
- poważne wątpliwości zostały zgłoszone przez Ministerstwo Finansów wobec sytuacji podatkowej "spółek wodnych",
- źródłem finansowania spółek wodnych winny być zgodnie z ustawą składki członkowskie i ewentualne dotacje, a nie przychody z działalności gospodarczej,
- niezasadne jest z punktu widzenia ekonomicznego istnienie w jednej gminie zarówno przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, jak i spółki wodnej, które mają zajmować się tym samym problemem dublując administrację, w tym stanowiska dyrektorów, obsługę laboratoryjną i serwisową. 
2. W świetle obecnie obowiązujących przepisów nie ma żadnych przeszkód by "spółka wodna" prowadziła działalność w zakresie eksploatacji oczyszczalni ścieków, jeśli eksploatuje wyłącznie oczyszczalnie i nie eksploatuje sieci kanalizacyjnej.
Wyjątkiem w Polsce są spółki wodne, które eksploatują zarówno oczyszczalnię ścieków, jak i sieć kanalizacyjną (może to być około 10 spółek).
Działalność polegająca na oczyszczaniu ścieków regulowana jest poprzez umowę cywilno-prawną, zawartą między eksploatatorem oczyszczalni (spółką wodną), a dostawcą ścieków - eksploatatorem sieci kanalizacyjnej, którym z reguły są przedsiębiorstwa wodociągowo kanalizacyjne. 
Do tej działalności nie mają zastosowania przepisy ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, a zatem nie ma potrzeby ich zmieniać.
Ze zbiorowym odprowadzaniem ścieków mamy do czynienia, gdy wynika ono z umowy między ich dostawcą będącym osobą korzystającą z obiektu budowlanego lub nieruchomości (art. 6 ust. 1 i ust. 4 ustawy), a odbiorcą ścieków, którym jest przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne posiadające sieć kanalizacyjną.
Nie występują umowy zawierane bezpośrednio pomiędzy posiadaczem oczyszczalni, a właścicielem nieruchomości.
Zawierane są natomiast umowy pomiędzy posiadaczem oczyszczalni i posiadaczem sieci kanalizacyjnej, kształtowane na zasadach opartych na kodeksie cywilnym.
Takie rozwiązania w Polsce występują powszechnie nawet w wielkich oczyszczalniach np. umowa pomiędzy "Spółką Wodną" Kapuściska w Bydgoszczy, a Miejskimi Wodociągami i Kanalizacją Sp. z o.o. w Bydgoszczy.
W Polsce nawet daleko zaawansowane są rozmowy dotyczące przerzutu ścieków za granicę z m. Krzyżanowice (pow. Racibórz) na oczyszczalnię w miejscowości Bochumin (Czechy) na odległość około 4 km i jest to również regulowane umową cywilno-prawną.
3. Nie jest również prawdziwe stwierdzenie, że wejście w życie ustawy zmusi spółki wodne do skomplikowanych przekształceń.
Z obligatoryjną likwidacją działalności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków mielibyśmy do czynienia tylko wówczas, gdy spółka wodna eksploatuje zarówno oczyszczalnię ścieków, jak i sieci kanalizacyjne.
Mogą tu być brane pod uwagę różne rozwiązania:
- spółka wodna przekształci się w spółkę prawa handlowego, a dotychczasowi członkowie spółki wodnej uzyskają w spółce prawa handlowego stosowne udziały lub akcje,
- spółka wodna przekaże cały majątek na rzecz gminy (aktywa i pasywa),
- spółka wodna pozostawi w swojej eksploatacji oczyszczalnię ścieków i przekaże gminie jedynie sieć kanalizacyjną.
W żadnej z wymienionych sytuacji nie ma zagrożenia występowania zakłóceń w ich działalności związanej z oczyszczaniem ścieków. W ostatnim czasie wiele spółek wodnych przystąpiło już do przekształceń lub już je przekształciło np. Spółka Wodna "GWDA" w Pile.

W przypadku zobowiązań wobec NFOŚiGW czy też WFOŚiGW nie ma przeszkód by stały się one również udziałowcami spółek prawa handlowego. Takie sytuacje w Polsce także mają miejsce.
Konkludując stwierdzić należy, że wobec faktu, że spółki wodne nie naruszają art. 164 ust. 3 ustawy "prawo wodne", to mogą one prowadzić działalność w zakresie oczyszczania ścieków i nie ma przesłanek do zmiany ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.
Należy również zauważyć, że istnieje realne niebezpieczeństwo tworzenia spółek wodnych przez podmioty zagraniczne i przejęcie przez nie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i czy zbiorowego odprowadzania ścieków. 
Artykuł 165 ustawy "prawo wodne" powołanie spółki uzależnia od porozumienia co najmniej 3 osób fizycznych lub prawnych, uchwalenia przez nich statutu i dokonania wyboru władz.
Ustawa nie zawiera żadnych ograniczeń związanych z obywatelstwem. Może to być najłatwiejsza droga do przejęcia tej działalności przez cudzoziemców.

Uwagi szczegółowe
Ad art. 3 ust. 2
Nie do przyjęcia jest by zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub odprowadzania ścieków wydawał wójt (burmistrz, prezydent miasta) skoro zgodnie z art. 16 ust. 1 uprawnienia te są przyznane "zarządowi gminy". Brak uzasadniania by spółki wodne otrzymywały zezwolenia w innym trybie niż pozostałe przedsiębiorstwa wodociągowo - kanalizacyjne. 
Nie do przyjęcia jest również stwierdzenie w art. 3 ust. 2 "wójt ..zobowiązany jest do wydania decyzji". Sugeruje to obligatoryjność wydania zezwolenia. Zarząd gminy winien dokonać swobodnej oceny i wyboru wniosku o prowadzenie działalności. W wielu bowiem przypadkach będziemy mieli do czynienia z wnioskami kilku kontrahentów.

Z poważaniem
Józef Wiśniewski
Dyrektor Izby