Czytając odpowiedź na zadane przez ZGKiM Pabianice pytanie dotyczące obowiązku instalowania wodomierzy głównych, zamieszczoną w "Przeglądzie Komunalnym" 6/2002 w rubryce "Kto pyta nie błądzi", nabrałem przeświadczenia, że zakłady budżetowe mogą uważać się za zwolnione z obowiązku ich instalowania.
Jednak tak nie jest, obowiązek instalowania wodomierzy głównych nie wynika bowiem bezpośrednio z Ustawy z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. Nr 72, poz. 747), a przede wszystkim z §115 Rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz.U. z 1999 r. Nr 15, poz. 140). Obowiązek ten zawarty jest także w §115 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690), które wchodzi w życie 13 października 2002 r.
Ustawodawca, mając świadomość dużych zaniedbań istniejących w tym zakresie, chcąc uniknąć kumulacji kosztów związanych z uzupełnieniem brakujących wodomierzy głównych, rozłożył realizację tego obowiązku na 12 miesięcy od dnia uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności zbiorowego zaopatrzenia w wodę (art. 33 ust. 1). W praktyce oznacza to, że koszt instalacji brakujących wodomierzy głównych może być rozłożony na dwa lata kalendarzowe.
Interpretując każdą ustawę należy również brać pod uwagę ratio legis, czyli zamiar jakim kierował się ustawodawca formułując normę prawną. W omawianym przypadku zamiarem ustawodawcy było wyegzekwowanie obowiązku instalacji wodomierzy głównych we wszystkich nieruchomościach tak, by rozliczenia z odbiorcami odbywały się na podstawie wskazań wodomierza głównego (art. 27). Konsekwencją tego są również zapisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz.U. Nr 8, poz. 10), ograniczające wiele norm w stosunku do dotychczas obowiązujących. Uwzględniają one również systematyczny spadek zużycia wody przez odbiorców. Mając na uwadze przedstawioną argumentację należy również odnieść się do pytania, czy przepis art. 33 ust. 1 dotyczy tych zakładów skoro nie muszą występować o zezwolenie zgodnie z art. 16 ustawy i od jakiej daty, w przypadku wykonywania zbiorowego zaopatrzenia w wodę przez zakłady budżetowe, należy liczyć 12-miesięczny okres przewidziany na montaż brakujących wodomierzy.
Uważam, że z powodu braku obowiązku występowania przez zakłady budżetowe o wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, nie można jednoznacznie formułować tezy, że te przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne działają bez zezwolenia. W moim przekonaniu uzyskały one zezwolenia na tę działalność z mocy prawa, z dniem wejścia w życie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, to jest od 14 stycznia 2002 r. i od tej daty należy liczyć obowiązek instalacji wodomierzy głównych wynikający z art. 33 ust. 1. Ustawodawca zwolnił zakłady budżetowe z obowiązku ubiegania się o zezwolenie, gdyż w tych przypadkach w praktyce zarząd gminy musiałby wydawać zezwolenia sam sobie.

Artykuł archiwalny (Przegląd Komunalny, nr 3/2002, www.abrys.pl)
Józef Wiśniewski
dyrektor Izby Gospodarczej "Wodociągi Polskie"